Orientalistyka w Poznaniu

Początki studiów orientalistycznych w Uniwersytecie Poznańskim wiążą się z działalnością prof. Antoniego Śmieszka, dla którego w roku akademickim 1920/21 utworzono Katedrę Języków Starożytnego Wschodu i Sanskrytu, która została z czasem przemianowana na Katedrę Orientalistyki Wydziału Humanistycznego. Istniała ona do września 1933 r., gdy Katedrę zwinięto na mocy rozporządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia publicznego. Prof. Śmieszek, który prowadził był zajęcia z języków starożytnego Bliskiego Wschodu, Egiptu i Indii, przeniósł się do Warszawy.

Po II wojnie światowej badania orientalistyczne wznowiono w latach 1970., w ówczesnym Instytucie Językoznawstwa, gdzie badania nad językami nieindoeuropejskimi, w tym chińskim i japońskim prowadził Alfred F. Majewicz, nad Azja Wewnętrzną – Alfons Klafkowski, a nad Bliskim Wschodem i Azją Środkową – Henryk Jankowski.

Studia orientalistyczne w Poznaniu rozpoczęto w 1986/87 roku w ramach ówczesnego Zakładu Języków Azji i Afryki Instytutu Językoznawstwa UAM, kierowanego przez prof. Alfreda F. Majewicza. UAM stanowił przeto trzeci w kolejności rozwoju powojennej Polsce akademicki ośrodek orientalistyczny, po Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i Uniwersytecie Warszawskim.

Najpierw jako specjalności filologiczne rozpoczęły nabór i działalność japonistyka i sinologia, arabistyka, a później – w rozmaitych jednostkach Wydziału Neofilologii UAM: hebraistyka, indologia, turkologia, koreanistyka, filologia indonezyjsko-malajska, filologia wietnamska. Niezależnie od zmian w strukturach tych jednostek studenci mieli możliwość akademickiego przyswojenia języków i kultur wybranego regionu specjalizacji, a na kursy prowadzone w ramach tych specjalności przyjmowanych jest kilkaset osób, które po ukończeniu studiów znajdują zatrudnienie jako uznani tłumacze, naukowcy, nauczyciele, eksperci, dyplomaci oraz konsultanci międzykulturowi.

Szczegółowo historię poznańskiej akademickiej orientalistyki przedstawiono w następujących opracowaniach:

  1. Abbas Adnan, „Arabic Studies in Poznań”, w: Arzu Sadykhova, Filip A. Jakubowski (red.) Miscellanea Arabica Posnaniensia”, I, Rys, Poznań 2016, 9-16.
  2. Browarczyk, Monika & Alfred F. Majewicz 2002. Information Bulletin of the Chair of Oriental Studies (1994-2001). Poznań: Chair of Oriental Studies.
  3. Jankowski, Henryk 1999. Informator o studiach arabistycznych, japonistycznych, sinologicznych i lituanistycznych. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Neofilologii, Katedra Orientalistyki i Bałtologii.
  4. Jankowski, Henryk 2003. „A History of Oriental Studies in Poznań”. Helsinki: Studia Orientalia 97: 87-102.
  5. Jankowski, Henryk 2007. „Orientalistyka poznańska”, w: T. Majda (red.) Szkice z dziejów polskiej orientalistyki. Tom IV. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 127-170.
  6. Jankowski, Henryk, Tomasz Wicherkiewicz & Maciej Gaca 2004. Informator o studiach arabistycznych, japonistycznych, sinologicznych i turkologicznych. Poznań: Katedra Orientalistyki UAM.
  7. Majewicz, Alfred F. 1983. “Ten years of the Institute of Linguistics at the Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland. 1973-1983)”, Lingua Posnaniensis 26: 9-40.
  8. Majewicz, Alfred F. 1988. Information Bulletin of the Department of Languages of Asia and Africa 1. Poznań: Adam Mickiewicz University Institute of Linguistics.
  9. Majewicz, Alfred F. 1990. Information Bulletin of the Department of Languages of Asia and Africa 2. Poznań: Adam Mickiewicz University Institute of Linguistics.
  10. Majewicz, Alfred F. 2000. „Studia japonistyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu”, Japonica 12: 53-62.
  11. Wicherkiewicz, Tomasz 1994. Information Bulletin of the Department of Languages of Asia and Africa 3 (and the last one). Poznań: Adam Mickiewicz University Chair of Comparative Linguistics & Oriental Studiem.
  12. Wicherkiewicz, Tomasz 2013. „Katedra Orientalistyki”, w: T. Tomaszkiewicz & S. Puppel (red.) Krótka historia Instytutów i Katedr Wydziału Neofilologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Publikacja przygotowana z okazji 25-lecia istnienia Wydziału Neofilologii UAM (1988-2013). Poznań: UAM, 71-79.