Your name is your history. Personal names as common cultural heritage of the V4 region

W latach 2022-2024 w UAM realizowano grant Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego, w który zaangażowane były wszystkie cztery kraje V4, czyli Grupy Wyszehradzkiej (Polska, Węgry, Czechy i Słowacja). Liderem projektu była strona węgierska. Uczestnikami ze strony polskiej były specjalizujące się w onomastyce prof. UAM dr hab. Justyna Walkowiak z Wydziału Neofilologii (wykonawca na Polskę) oraz prof. dr hab. Małgorzata Rutkiewicz-Hanczewska i jej doktorantka mgr Karolina Galewska z Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej. Wszystkie trzy badaczki działają też w Komisji Onomastycznej przy poznańskim oddziale PAN. Pozostali członkowie projektu to pracownicy naukowi Uniwersytetu Eötvösa Loránda w Budapeszcie, Instytutu Języka Czeskiego Czeskiej Akademii Nauk oraz Uniwersytetu imienia Konstantyna Filozofa w Nitrze.

W ramach grantu opracowano i przeprowadzono międzynarodowy kurs online poświęcony antroponimii krajów wyszehradzkich – zarówno wynikającym ze wspólnej historii podobieństwom, jak i różnicom w nazewnictwie osobowym występującym współcześnie oraz historycznie na obszarze czterech współpracujących państw. Językiem wykładowym kursu był angielski, a w UAM słuchaczami kursu byli studenci AMU PIE. Kurs obejmował 24h zajęć online oraz pracę własną uczestników, których zadaniem prócz partycypacji w wykładach online było także opracowanie wybranego przez siebie tematu antroponimicznego i przedstawienie go w formie prezentacji. W kursie wzięli udział studenci czterech współpracujących uczelni, pochodzący nie tylko z państw V4, ale także z np. Irlandii, Egiptu, Chin, Japonii czy Turkmenistanu.

Celem projektu było również stworzenie dostępnego dla wszystkich zainteresowanych słownika online, zawierającego informację o pochodzeniu, etymologii, klasyfikacji typologicznej i najczęstszych wariantach dwustu nazwisk o najwyższej frekwencji z każdego z czterech uczestniczących państw. Słownik przygotowano w językach angielskim, węgierskim, polskim, czeskim i słowackim. Pozwoli on laikowi na zdobycie wiedzy o genezie danego nazwiska, ale także umożliwi badaczom prowadzenie badań porównawczych nad nazewnictwem osobowym wszystkich czterech krajów, jak również prześledzenie zapożyczeń nazwisk w obrębie czterech kultur nazewniczych. W wypadku Polski, Czech i Słowacji dwieście najpopularniejszych nazwisk nosi po kilkanaście procent populacji, ale na Węgrzech jest to już niemal połowa mieszkańców. Słownik w przyszłości będzie można rozbudowywać.

Ostatnim elementem grantu jest przygotowanie poświęconego antroponimii V4 wieloautorskiego artykułu naukowego w języku angielskim, który ukaże się w wydawanym przez Instytut Języka Czeskiego Czeskiej Akademii Nauk czasopiśmie Acta Onomastica, punktowanym i notowanym w bazie Scopus.

Autor: prof. UAM dr hab. Justyna Walkowiak

WYBRANE PUBLIKACJE / SELECTED PUBLICATIONS: 2019. Litewskie nazwiska Polaków. Słownik etymologiczno-frekwencyjny. Poznań: Wydział Neofilologii UAM w Poznaniu. DOI: 10.14746/9788395414411 2016. Personal Name Policy: From Theory to Practice. Poznań: Wydział Neofilologii UAM w Poznaniu. DOI: 10.14746/9788394601720 WSZYSTKIE PUBLIKACJE / ALL PUBLICATIONS: https://tinyurl.com/y6yaxv3y